احکام شرعی | حکم مُحارب برای فرد جاسوس

پرسش:

جاسوسانی که اطّلاعات نظامی یا غیرنظامی کشور اسلامی را با علم و آگاهی، در اختیار دشمن می گذارند و در این رابطه گاهی در کشورهای بیگانه آموزش‌هایی دیده اند و در مقابل آن مبلغی هم دریافت می کنند و یا بدون پاداش این کار را انجام می دهند چه حکمی دارند، آیا محاربند؟

پاسخ:

اطلاق عنوان محارب بر جاسوس مشکل است، زیرا در تعریف آن اموری در فتاوا و روایات آمده است که بر جاسوس تطبیق نمی کند ولی مواردی از جاسوسی پیدا می شود که از محاربه نیز شدیدتر است. به طور کلّی جاسوسی را باید مطابق محتوای آن تقسیم کرد هرگاه مربوط به اخباری بوده باشد که پایه های احکام اسلامی یا حکومت اسلامی را متزلزل سازد و یا جان مسلمانان را به وسیله آن به خطر می اندازد مسلّماً محکوم به اعدام است. همچنین اگر اخبار او سبب گسترش فساد در مقیاس وسیعی گردد به طوری که عنوان مفسد فی الارض به معنای قطعی اش بر او صادق شود، نیز محکوم به اعدام است، ولی اگر در موضوعات کوچکتری باشد که هیچ یک از مسایل فوق در آن نیست، مثل این که اطّلاعات غیر مهم و خالی از خطر عمده، در اختیار بیگانگان بگذارد در این صورت مشمول قانون تعزیرات است و مقدار تعزیر تناسب با میزان ضرر جاسوسی او خواهد داشت.